Naar school in Kumi



Ouke en Anne tussen de leerlingen op het schoolplein

In Uganda loopt het schooljaar van februari tot november, verdeeld in drie semesters van ongeveer twaalf weken. De periode tussen de schooljaren, onze zomervakantie, is in de maanden december en januari. Kinderen kunnen vanaf 3 jaar naar Nursery School en vanaf 6 jaar naar Primary School (basisschool). Nursery School is onderverdeeld in eerst Baby Class, daarna Middle Class en tenslotte Top Class. De basisschool loopt van P1 (Primary 1) tot P7, daarna volgt Secondary School (voortgezet onderwijs). Een van de vele overblijfselen uit de tijd dat Uganda een Engelse kolonie was, is de gewoonte dat kinderen een uniform naar school dragen. Iedere school heeft een eigen uniform en er zijn regels rondom het dragen van sokken en schoenen.

Verder is er in Uganda een onderscheid tussen Government Schools en Private Schools. De overheid heeft onderwijs voor kinderen verplicht gesteld en de schoolkosten zijn laag op de overheidsscholen, echter is het onderwijs helaas slecht: overvolle klassen, te weinig lesmateriaal, nauwelijks schoolbanken, zelden een schoolmaaltijd, etc. Vanwege de minimale werkomstandigheden is het voor de leraren bijna onmogelijk om hun lessen goed te doen. Daarnaast is het salaris erg laag, wat eveneens weinig motiverend werkt. Klassen met meer dan honderd kinderen die op de grond zitten, zonder boeken of schriften, zijn geen uitzondering. Verder missen deze leerlingen regelmatig een schooldag doordat er geen geld is of omdat ze thuis moeten meewerken op het land. De meeste ouders proberen hun kinderen, of de slimste(n) in ieder geval, naar een Private School te laten gaan waar het onderwijs veel beter is: kleinere klassen, voldoende leraren en schoolmateriaal zoals schriften en schoolkrijt. Echter is het schoolgeld een stuk hoger. Je kind naar school sturen in Uganda is dus geen vanzelfsprekende zaak: het is echt een afweging voor ouders óf een kind naar school gaat. En daarnaast maakt de schoolkeuze, wat vrijwel altijd een financiële kwestie is, een verschil tussen de kans op een goede leeromgeving of een minder goede kans op een baan later.

Schoolhek van Joy Kim

Aangezien onze Anne in januari 3 jaar geworden is en een aantal van haar vriendjes naar school gaan, kwam bij ons thuis ook de vraag “me also go to school?” en zijn we gaan rondkijken in de omgeving. Zo kwamen we terecht bij de Private School Joy Kim even buiten Kumi en na een gesprek met de schoolleiding en ervaringen van andere ouders, hebben we de kleine meid ingeschreven.

Ze gaat sinds februari naar Baby Class en vindt het geweldig! Inmiddels is het voor de andere kinderen ook niet meer bijzonder dat ze de enige mzungu (blank kind) van de school is, wat voor Anne al helemaal geen issue is.

 

Schrift van Anne: cijfers leren

Op deze school wordt, in tegenstelling tot de overheidsscholen, vanaf de jongste klas al Engels gesproken, wat zeker voor ons de communicatie met de juffen makkelijk maakt. Anne verstaat zowel Engels als de lokale taal Ateso en dit is flink toegenomen sindsdien. De klas heeft twee juffen en er zitten ongeveer 30 kinderen in de klas. Alle ouders krijgen een lijst met spullen die aangeschaft moeten worden, dus brachten we de eerste schooldag een stapel schriften, potloden, 8 rollen toiletpapier en een gum mee. Er zijn weinig oefenboeken in de klas, dus tekenen de juffen veel zelf in de schriftjes van de kinderen. Twee keer in de week krijgen ze huiswerk mee: letters schrijven, de juiste plaatjes bij elkaar combineren, tellen, etc. De eerste dagen waren nog spannend, maar ze bleef dicht naast haar vriendje Gabriel zitten en kwam vol verhalen en liedjes thuis. Zo kan ze heel netjes recht staan om het volkslied in flarden mee te zingen en het lied van de school, wat een aantal keer per week gezamenlijk wordt gezongen. En veel bekende kinderliedjes zingen we tegenwoordig in het Engels!

 

Schoolterrein en schoolbus van Joy Kim

Op maandag en vrijdag doen ze een weekopening en afsluiting in het kerkje van de school en is het een mooie verzameling van kinderen in hun uniform. Er zijn twee outfits die afwisselend gedragen worden zodat er tijd is om te kunnen wassen: een schooljurkje en een soort sportpakje voor de dinsdag en donderdag. Naast de kinderen die overdag naar school komen, heeft Joy Kim, zoals vele Ugandese scholen, ook de mogelijkheid tot Boarding School. Op het schoolterrein staan meerdere gebouwen met educatieve schilderingen op de muren, waaronder de klaslokalen voor de Nursery en Primary leerlingen, een slaapzaal voor de jongens en voor de meisjes, een wasruimte, keuken, een overkapping om te eten en er is een klein ziekenzaaltje met een vaste verpleegster. Kinderen die ver weg wonen, blijven het hele semester op school en gaan alleen in de vakanties naar huis.



Met de boda naar school

Inmiddels is het voor ons een vast dagelijks ritme geworden: om kwart over zeven lopen we met haar rugzakje met water en nootjes, naar de weg toe, waar ook een aantal vriendjes verzamelen. Daar komt om half acht Ouke aangereden vanaf de farm om een auto vol kinderen naar Joy Kim te brengen (ruim een kwartier rijden). Op dagen dat Ouke met de auto weg is, gaan we met Anne op de boda (brommer) naar school. Tegen één uur halen we haar en de kleindochter van de dominee weer op. De andere kinderen blijven op school totdat ze om half zes weer terug gebracht worden in een overvol schoolbusje. Zelfs de peuters blijven dus hele dagen op school: in de ochtend allerlei lesjes, rond tien uur een beker pap, om één uur lunch (posho en bonen), dan slapen de kinderen op de grond in het klaslokaal. De rest van de middag spelen totdat de oudere kinderen ook klaar zijn en alle leerlingen terug gebracht worden. Aangezien het voor ons al heel veel voelt dat Anne iedere dag hele ochtenden naar school gaat en er in de middag geen les is voor de kleintjes, halen we haar op. Ze kan dan mee naar de farm of de Bakery of we zijn lekker thuis. Halverwege het semester was er een dag waarop alle ouders in de klas mochten komen, waar we uiteraard als trotse ouders al haar schoolwerk zaten te bekijken. Maar het is bovenal ontzettend fijn om te zien dat Anne met zoveel plezier naar school gaat…en kan….!

 

de Nursery afdeling

Schoolklas van Anne (links)

Speelplaats voor de jongste leerlingen

 

Anne verlegen met haar juffen op de kijkdag

Op weg naar school in haar schooluniform...



...en in haar sport uniform