Feest in Januari

Eerbied tijdens Timkat

Eind vorige maand woonden we tijdelijk niet onder de Afrikaanse zon, maar waren we nog in Nederland. Die laatste dagen daar waren best intensief met inpakken, afscheid nemen, afwachten of na alle zelftesten ook de PCR test wel negatief zou zijn, het reis certificaat regelen, nog wat inkopen proberen te doen in de lockdown, hopen dat de nieuwe maatregelen reizen niet onmogelijk zouden gaan maken of dat het conflict in Ethiopië toch niet opeens weer zou oplaaien... Maar uiteindelijk is het meeste gelukt en goed gekomen, dus de reis terug naar Bishoftu kon doorgaan!

Ouke met twee collega's

Na aankomst eerst in ons huis aan de slag gegaan met emmers sop om al het stof weg te spoelen, tassen uitpakken, naar de markt voor verse groenten, brood halen etc. en bijkomen! Twee dagen later was het al oudejaarsavond. Niet voor de Ethiopiërs, dat hadden we tenslotte in september al gevierd (zie weblog Enkutatash), maar met een aantal andere Nederlanders hier hebben we een gezellige avond gehad. Compleet met oliebollen zelfs! Vrienden hadden in de middag vers staan bakken en iedereen had lekkere hapjes meegenomen. Op het werk was er ook aandacht voor het nieuwe jaar met een grote taart die volgens ceremonie aangesneden werd en in kleine stukjes verdeeld.

Een week later was er weer iets bijzonders te vieren: het Ethiopisch Kerstfeest. Doordat de Juliaanse kalender (Ge'ez) wordt aangehouden, valt 'Gena' (Kerst) daardoor jaarlijks op 7 januari en dus ongeveer twee weken later dan in de meeste andere landen, die de Gregoriaanse kalender volgen.

In de Ethiopisch Orthodoxe Kerk bestaat een speciale vastenperiode van 43 dagen (Tsome Nebiyat = Vasten van de Profeten) die eind november begint. Per dag wordt er dan slechts één maaltijd gegeten, zonder dierlijke producten zoals ei, vlees en melk. De meeste Ethiopiërs die wij kennen, doen een kortere vastenperiode voorafgaand aan Kerst, maar het is dus een belangrijk onderdeel in de aanloop naar het Feest.

Iedereen een kip mee naar huis!

Op Kerstdag wordt de traditionele maaltijd Doro Wat gegeten: een dikke, kruidige stoofpot van kip en eieren. De dag ervoor kregen de werknemers van ESPBC voor dit gerecht dan ook een levende kip als kerstkado mee naar huis!

De dagen ervoor hebben we meegeholpen met het Kerstprogramma van de Indiase zendelingen. Ruim honderd pakketjes met elkaar ingepakt met een pen, zeep, kam etc. en tijdens een aantal middagen met muziek, het kerstverhaal en spelletjes uitgedeeld. Anne vond het super leuk, want ze mocht verkleed als een tijger met de kinderen dansen en uitdelen.

De kerstkippen die over waren na het uitdelen aan de ESPBC medewerkers, zijn later naar het voedselprogramma gegaan. Een extra voedzame maaltijd die dag voor de mensen op straat!

Anderhalve week later was er weer een feest: het Timkat festival (of Epifanie): één van de belangrijkste feesten in Ethiopië. Letterlijk betekent 'timkat' dopen in het Amhaars. Het feest wordt elk jaar op 19 januari gevierd en herdenkt de doop van Jezus door Johannes de Doper in de rivier de Jordaan.

De dag ervoor (Ketera) dragen de priesters in kleurrijke gewaden, de tabots (symbool van de tien geboden) als verwijzing naar de Ark van het Verbond, eerbiedig gewikkeld in prachtige doeken, op hun hoofd in een processie naar een heilige plaats waar water is. Dit staat symbool voor de komst van Jezus naar de rivier de Jordaan. De Ark blijft de hele nacht op deze locatie terwijl priesters en gelovigen zingen en bidden. Het water wordt door de priesters gezegend en alle aanwezigen worden op Timkat besprenkeld.

Ethiopiërs dragen op deze dag de traditionele witte kleding en witte sjaal. Ook het terug brengen van de tabots naar de kerk door de priesters, gaat in een zelfde processie met muziek en zingen, grote hoorns en vloerkleden die steeds voor de priesters worden uitgerold, daarna opgerold om vervolgens door jonge mannen weer naar voren te worden gedragen om wederom uit te rollen.

Sinds 2019 staat het Timkat festival ingeschreven op de lijst van het Immaterieel cultureel erfgoed van de UNESCO. Erg bijzonder om mee te maken!

In Bishoftu wordt er vanuit alle grote Orthodoxe kerken een optocht gehouden, om samen te komen bij Lake Hora. Wij zijn naar de processie van de kerk achter ESPBC gaan kijken. Indrukwekkend om te zien hoe opgetogen en blij de mensen zijn om de tabots te zien, hoe eerbiedig er geknield werd, gezongen en vervolgens velen zich bij de stoet aansloten in hun mooie witte kleding.

De maand januari was voor ons, met al deze feesten extra bijzonder, omdat onze lieve Anne ook nog jarig was! Na vier keer haar verjaardag in Uganda, drie keer in Nederland, hebben we het nu ook in Ethiopië mogen vieren! Melkam Idet Anne! Happy Birthday!