Afgelopen maand zijn we een weekend naar Negash Resort geweest in Wollisso, in het zuidwesten van Ethiopië. De lodge bleek te zijn gebouwd in 1930 als buitenhuis voor de voormalige keizer Haile Selassie, op een stuk land van ruim 9 hectare vol bijzondere planten, enorme bomen, warmwaterbronnen (waar het zwembad mee gevuld is), Colobus en Vervet monkeys. Op het terrein zijn verschillende kleine huizen neergezet, met bouwstijlen uit heel Ethiopië. Het is enigszins gedateerd, maar dat geeft de plek ook wel haar charme. Door ons bezoek daar, waren we benieuwd geworden naar deze keizer en bleek er een link met de Rastafari beweging te zijn.
Haile Selassie was van 1930 tot 1936 en van 1941 tot 1974 keizer van Ethiopië en een voorvechter voor onafhankelijkheid, vooruitgang en vrede, maar kreeg ook veel kritiek vanwege zijn schending van de mensenrechten, zijn persoonsverheerlijking (onderdanen moesten in zijn bijzijn op handen en knieën zitten) en de etnische zuiveringen die hij in Ethiopië liet uitvoeren. Geboren als Tafari Makonnen, was hij één van een aantal adellijke personen met de titel 'Ras' (hertog). Toen hij in 1930 tot keizer van Ethiopië werd gekroond, kreeg hij de naam Haile Selassie, die staat voor Heilige Drievuldigheid, of Macht van de Drievuldigheid.
 |
| Haile Selassie |
Het onafhankelijke Abessinië (nu Ethiopie) was in Afrika een bijzonderheid, omdat de rest van Afrika gekoloniseerd was door West-Europese landen. In de jaren vijftig groeide Haile Selassie uit tot een voorbeeld voor veel Afrikanen, die het koloniale juk wilden afschudden. Het viel hem echter niet mee om in het land zelf de rust te bewaren. Ethiopië bestond uit vele religieuze groeperingen en de keizer probeerde met een verdeel-en-heerspolitiek de onderlinge vrede te bewaren. Begin jaren zeventig stortte de economie in en na een periode van lange droogte, ontstond er grote hongersnood. In 1974 voerden militairen een staatsgreep uit en namen Haile Selassie gevangen. Toen hij een jaar later overleed, officieel aan de complicaties van een operatie, vermoedden velen moord, maar het communistisch regime verhinderde elk onafhankelijk onderzoek naar de doodsoorzaak. Pas in 1992, na de val van het Dergue-regime, werd zijn stoffelijk overschot teruggevonden. Van de Ethiopisch-Orthodoxe Kerk kreeg hij in november 2000 een keizerlijke begrafenis in de kathedraal van Addis Abeba.
De oorsprong van Rastafari ligt in Jamaica in de jaren 1930, bij de gekleurde bevolking die door het slavernijverleden onderaan de sociale ladder stond. De beweging werd vooral gevoed door Marcus Garvey, die in 1914 een voorspelling deed: er zou een getinte koning worden gekroond die zou opkomen voor de gekleurde bevolking, een koning die alle zwarte mensen terug zal leiden naar het moederland, Ethiopië (Afrika). Zestien jaar later werd in Ethiopië Ras (hertog) Tafari Makonnen, gekroond tot keizer Haile Selassie. Foto's van de kroning maakten in Jamaica grote indruk: blanken knielden voor een getinte koning. Door de grote sociale achterstand werd Haile Selassie al snel populair onder de Jamaicaanse bevolking. De Britse regering nodigde hem uit op Jamaica om te laten zien dat hij geen God was, maar een mens. Dit werkte echter averechts: zijn populariteit werd nog groter!
 |
| Anne in een museum bij de troon |
Leonard Percival Howell staat bij velen bekend als de eerste Rasta (in tegenstelling tot veel rasta's droeg Howell overigens nooit dreadlocks) en begon in 1933 te prediken over wat hij zag als het symbolische voorteken voor de Afrikaanse diaspora - de kroning van Ras Tafari Makonnen tot keizer Haile Selassie I van Ethiopië. Zijn prediking beweerde dat Haile Selassie (hoewel zelf Ethiopisch-Orthodox) de 'naar de aarde teruggekeerde Messias' was: de "Zwarte Messias" - een incarnatie van God voorspeld door bijbelse profetieën. Howell geloofde dat de grootse kroning van Haile Selassie (waarvan wordt gezegd dat hij de afstammeling is van koning David, uit het nageslacht van koning Salomo uit Jeruzalem en de Ethiopische koningin van Sheba), de realisatie was van een profetie. Ethiopië werd beschouwd als een land dat bevolkt werd door oorspronkelijke, primitieve christelijke mensen die onder rechtstreeks bestuur stonden van een koning die een directe afstammeling was van koning David. Hij idealiseerde Ethiopië in zijn prediking en noemde het land een land met ongeëvenaarde mensen en een perfecte taal, de enige onbedorven taal op aarde. Howell benadrukte de komst van een nieuwe beschaving gebaseerd op en gesticht in de glorie en macht van Haile Selassie, en droeg zijn volgelingen op om de Ethiopische keizer te aanbidden.
Rastafari heeft wereldwijd een paar miljoen aanhangers en is meer een levenswijze dan een geloof. Er is geen overkoepelende organisatie zoals een Rastakerk. De basis voor Rastafari is de bijbel, aangevuld met oude boeken en geschriften die door de westerse kerken niet zijn opgenomen, waaronder de Kebre Negast: een in de 13e eeuw samengesteld boek waarin de overleveringen rond de dynastie van de Ethiopische koningen werden opgeschreven.
Er zijn drie Rastafari-ordes/ sekten, met verschillende overtuigingen: de Nyahbinghi Order, Bobo Shanti en de Twelve Tribes of Israel.
De naam Nyahbinghi is afgeleid van koningin Nyahbinghi, die in de 19e eeuw over Oeganda regeerde en vocht tegen de kolonialisten. Ze zijn erg gericht op Ethiopië, en geloven dat alle zwarte mensen daar vandaan kwamen.
Het woord Bobo Shanti is afgeleid van Bobo, wat staat voor Black en Ashanti, een Afrikaanse stam uit Kumasi, Ghana. Er wordt aangenomen dat de meeste slaven die naar Jamaica werden gebracht, afkomstig waren van de Ashanti-stam en de voorouders zijn van veel Jamaicanen.
De Twaalf Stammen van Israël gaan uit van de redding door de Messiah Jezus Christus, naar wie ze verwijzen met de Amhaarse naam Yesus Kritos. Haile Selassi wordt gezien als een goddelijk gezalfde koning in de lijn van de koningen David en Salomo, maar niet als de Messiah zelf. Het hoofdkantoor van de Twelve Tribes of Israel-organisatie bevindt zich in Shashemene in Ethiopië.
Rasta's leven naar geboden van het Oude Testament. Deze vormt ook de basis voor veel van de rituelen, zoals het dragen van dreadlocks. Volgens het Oude Testament mag haar niet geknipt worden (Joden en Sikhs hanteren die regel ook). Dreads symboliseren eveneens de Leeuw van Juda (Israël). Rasta's volgen bepaalde voedingsvoorschriften waarbij veel dieren als onrein worden beschouwd, zoals in Leviticus staat geschreven. Veel rasta's eten Ital food ofwel zo natuurlijk mogelijk, geen bewerkte voeding en vegetarisch of zelfs veganistisch, en mogen geen alcohol drinken. Veel Rastafari’s houden zich, net als Joden, aan de Sabbat (zaterdag). Ze komen dan samen om te discussiëren en te mediteren, waarbij soms ook marihuana gerookt wordt. Dit gebruik is gebaseerd op een citaat uit de Bijbel “He causeth to grow grass for the cattle, and herb for the service of man, so that he can bring food out of the earth”. Deze plant zou ook uit de aarde gekomen zijn op het graf van koning Salomon. Verder vermijden Rasta's iedere aanraking of associatie met de dood. Zij gaan dan ook niet naar begrafenissen.
De rastakleuren zijn groen (vruchtbaarheid), goud/geel (rijkdom), rood (het bloedvergieten tijdens de slavernij), net als de kleuren van de Ethiopische vlag en zwart (als de huid van het Afrikaanse volk). Rasta's kleden zich vaak in deze kleuren.
Sinds de internationale opkomst van reggaemuziek heeft de Rastabeweging ook veel aanhangers buiten Jamaica gekregen. Reggae staat niet los van de Rastacultuur. De muziek heeft bijgedragen aan het verspreiden van het gedachtegoed.
De Rastafari beweging is dus niet ontstaan in Ethiopië, maar heeft wel een heel duidelijke verbinding in de oorsprong als enige niet-gekoloniseerde land in Afrika en de kroning van een keizer die volgens de Kebre Negast een afstammeling is van een Joodse koning uit de bijbel. Het blijft een interessant land waar we wonen, met een rijke geschiedenis, een bijzonder verleden met vele tradities en legendes!
 |
| Vervet aap |
 |
| Enorme houten stoel in het resort |
 |
| een huis op het terrein van Negash Resort |
 |
| Colobus aap |
 |
| Buitenverblijf van Haile Selassie (nu het restaurant) |
Reacties
Een reactie posten